Demirtaş Lozan Mübadilleri Derneği, Rumeli’den göçmen olarak gelen insanlar arasındaki bağların kopmaması, gelenek ve göreneklerin devam etmesi, ekonomik ve kültürel yardımlaşmayı sağlamak için kurulmuştur. Kuruluş tarihi: 02.06.2014
Lozan Mübadelesi Nedir?
Mübadele 1912-1922 yıllarında savaş nedeniyle Balkanlar’da ve Anadolu’da büyük acılar yaşanmıştır. Balkan Savaşı sonrasında yüz binlerce Osmanlı vatandaşı, savaşta yenik düşen Osmanlı ordusunun ardından doğdukları toprakları terk edip Anadolu’ya sığındı. Benzer olay, 1922 yılında Kurtuluş Savaşında yenik düşen Yunan ordusuyla beraber Anadolu’yu terk eden Rumların başına geldi. Bir ay gibi kısa bir süre içinde yüz binlerce Rum Yunanistan’a sığındı.
Lozan Barış Konferansı toplandığında öncelikle sığınmacılar ve esirler konusu ele alındı. İngiltere temsilcisi teklifi ve Milletler Cemiyeti raporu doğrultusunda; Yunanistan’da yerleşik Müslümanlarla Türkiye’de yerleşik Ortodoks Rumların zorunlu göçünü öngören Mübadele Sözleşmesi imzalandı. Bu sözleşme uyarınca; İstanbul’daki Ortodoks Rumlar ile Batı Trakya’daki Müslümanlar hariç Yunanistan’da yerleşik bütün Müslümanlar Türkiye’ye, Türkiye’de yerleşik bütün Ortodoks Rumlar Yunanistan’a gönderildi.
Tarihteki ilk ZORUN GÖÇ’ü içeren bu sözleşme ile iki milyon civarında insan yurtlarından kopartılarak, yeni yerleşim bölgelerinde yaşamaya mecbur edildi. Tarihimizdeki bu kitlesel ve zorunlu göçe kısaca mübadele, bu insanlara da mübadil deniyor.